Meedenken over herinrichting Maasuiterwaard tussen Afferden en Heijen

Rijkswaterstaat heeft plannen om twee gebieden langs de Maas tussen Afferden en Heijen ecologisch te herstellen. Het gaat om de projecten genaamd ‘Geul Ossenkamp’ en ‘Monding Heijense Leijgraaf’. De brede omgeving kan nog tot en met 17 oktober meedenken over de plannen. Op dinsdag 3 oktober is er een inloopavond waar u terecht kunt met vragen.

Door menselijke ingrepen in de afgelopen 150 jaar is de kwaliteit van het waterleven in en langs de Maas achteruit gegaan. Zo werd de rivier recht getrokken en haar oevers met steen vastgelegd. Hierdoor zijn veel van de oorspronkelijke planten en dieren die thuishoren in het riviersysteem verdwenen of komen nog maar in kleine aantallen voor. Daarom werkt Rijkswaterstaat samen met andere partijen al geruime tijd aan natuurvriendelijke oevers, beekmondingen en geulen langs de Maas. Met als doel de kwaliteit van het waterleven te verbeteren. Een belangrijke basis daarvoor is de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW).

De opgave

De maatregelgebieden Geul Ossenkamp en Monding Heijense Leijgraaf liggen parallel naast elkaar langs de Zandmaas, deels in de gemeente Gennep en deels in de gemeente Bergen. Rijkswaterstaat en ingenieursbureau Arcadis onderzoeken hoe hier stromend water teruggebracht kan worden. Bijvoorbeeld door een nevengeul om stuw Sambeek heen te leggen. Hier profiteren vissen en allerlei kleine waterdiertjes van die van de stroming houden en nu nog maar weinig geschikt leefgebied hebben door het gestuwde karakter van de Maas.

De beek Heijense Leijgraaf stroomt vanaf Afferden naar de uitmonding ten zuiden van A77 in de oude Maasarm bij Heijen. De opgave die hier ligt, is om het natuurlijk functioneren van de beek te verbeteren. Daarvoor wordt gedacht aan kleinschalige maatregelen zoals het aanbrengen van houtpakketten in de beek en het natuurvriendelijker inrichten van de oevers.

Deze uiterwaard van de Maas werd ooit gekenmerkt door geïsoleerde kwelgeulen. Die werden gevoed door helder en mineraalrijk grondwater (kwel), dat afstroomt vanuit de naastgelegen terrassen en bijzondere waternatuur met zich mee brengt. Daarom wordt ook gekeken of er kansen zijn om kwelgeulen terug te brengen in het landschap. Met name de zuidkant van de Heijense Leijgraaf lijkt hiervoor goede mogelijkheden te bieden.

Een deel van het maatregelgebied Geul Ossenkamp en Monding Heijense Leijgraaf, van noord naar zuid gezien, met rechtsboven de Maas in beeld. Foto: ©Studio Retouched
Een deel van het maatregelgebied Geul Ossenkamp en Monding Heijense Leijgraaf, van noord naar zuid gezien, met rechtsboven de Maas in beeld. Foto: ©Studio Retouched

Planning

Ingenieursbureau Arcadis werkt de komende tijd in opdracht van Rijkswaterstaat de ontwerpen uit. Daarbij wordt zo goed mogelijk rekening gehouden met eventuele archeologische, landschappelijke en cultuurhistorische waarden, beschermde plant- en diersoorten en wensen uit de omgeving. De stap daarna is de publicatie van het Ontwerp Projectbesluit Omgevingswet. Belanghebbenden hebben dan de mogelijkheid een zienswijze in te dienen. Als het zover is volgt daar meer informatie over. Uiterlijk december 2027 moeten de maatregelen zijn uitgevoerd.

Reageren op de plannen

Rijkswaterstaat heeft over deze opgave een zogenoemde Kennisgeving Voornemen en Participatie gepubliceerd in de Staatscourant. Daarmee wordt de brede omgeving uitgenodigd mee te denken over de oplossingsrichtingen. Ook kunt u aangeven hoe u betrokken of geïnformeerd wilt worden. De sluitingsdatum om te kunnen reageren is dinsdag 17 oktober 2023. Een reactie indienen kan op 3 manieren:
. Digitaal: mail uw reactie naar KRW.ZN@rws.nl
. Mondeling: vraag een gesprek aan met de omgevingsmanager van het gebied. U kunt contact met hem/haar opnemen via het emailadres KRW.ZN@rws.nl om een afspraak te maken.
. Per post: stuur een gefrankeerde brief naar Rijkswaterstaat Zuid-Nederland, Postbus 2232, 3500 GE Utrecht.

Inloopavond op 3 oktober

Om de omgeving de gelegenheid te bieden vragen te kunnen stellen over de beoogde maatregelen Geul Ossenkamp en Monding Heijense Leijgraaf, organiseert Rijkswaterstaat samen met Arcadis een inloopbijeenkomst. Deze vindt plaats op dinsdag 3 oktober in gemeenschapshuis D’n Toomp, Lijsterbesstraat 10 te Heijen. U bent welkom om tussen 19.00 en 21.00 uur binnen te lopen (er is geen plenair programma). Vooraf aanmelden is niet nodig.

Andere KRW-maatregelen in de regio Gennep

In de gemeente Gennep zijn nog 2 andere ecologische herstelprojecten vanuit de Kaderrichtlijn Water in voorbereiding: Oude Maasarm Heijen en Monding Kleefse beek. Het ontwerp van deze locaties is inmiddels klaar. Kijk voor meer informatie op de klikbare kaart op de website www.samenwerkenaanriviernatuur.nl/maas. 

Meer weten?

Meer informatie over het werken aan ecologisch herstel van de Maas is te vinden op www.samenwerkenaanriviernatuur.nl. Of bel voor vragen met de publieksinformatielijn van Rijkswaterstaat 0800-8002 (gratis).

kaartje van het gebied

Maasheggen
Tussen en rondom de zoekgebieden van Rijkswaterstaat voor het beekherstel zijn de gemeenten Gennep en Bergen bezig met het herstel van het maasheggenlandschap in dit gebied. Daarover is afstemming met RWS en Arcadis. De herstelprojecten vullen elkaar aan en zorgen voor een optimaal resultaat qua biodiversiteit en landschap. In maasheggen geïnteresseerde grondeigenaren kunnen zich aanmelden via een mail naar infomaasheggenBGMM@bergen.nl.